Xét trên giác độ lao động thì hệ thống đào tạo nghề kép là chìa khóa thành công của nền kinh tế CHLB Đức. Bài viết dưới đây nhằm giới thiệu tổng quan về hệ thống đào tạo kép của CHLB Đức và mô tả sự vận hành của hệ thống này bao gồm các nội dung về chương trình đào tạo, quá trình triển khai đào tạo, giáo viên, người dạy, chuẩn đào tạo và kiểm tra, đánh giá cấp bằng tốt nghiệp.
1. Tổng quan về hệ thống đào tạo nghề kép của CHLB Đức:
Trong hệ thống đào tạo này, người học được đào tạo khoảng 70% thời gian tại nơi làm việc và 30% còn lại ở các trường nghề. Chính vì người học được đào tạo 2 nơi nên hệ thống đào tạo này được gọi là “kép”. Cần lưu ý làtốt nghiệp phổ thông ở CHLB Đức, người học có 3 lựa chọn để học cao hơn là (i) học nghề kép, (ii) học nghề toàn thời gian tại các trường nghề[1] hoặc (iii) học đại học. Như vậy, mô hình đào tạo kép chỉ là một trong 2 mô hình đào tạo nghề của CHLB Đức. Điều này cũng lý giải vì sao một trường nghề của Đức thường vừa có học sinh theo mô hình kép vừa có học sinh theo mô hình đào tạo toàn thời gian tại trường.
Theo số liệu năm 2018 của Viện nghiên cứu đào tạo nghề liên bang (BIBB) thì khoảng 52% dân số ở độ tuổi 16 - 24 tham gia hệ thống đào tạo nghề kép. Mức phụ cấp đào tạo trung bình cho người học được người sử dụng lao động trả là 876 euro/tháng. Quy mô hệ thống đào tạo kép khoảng 1,32 triệu người/năm với độ tuổi trung bình của người tham gia học là 19,4 tuổi. Về cơ cấu người học, theo số liệu năm 2016, trong tổng số học viên mới tuyển (hay số hợp đồng mới đượcngười sử dụng lao động ký với người học nghề kép) là 520.332 hợp đồng thì 58,5% trong lĩnh vực công nghiệp chế tạo, 27,2% trong lĩnh vực thủ công, còn lại là trong lĩnh vực nông nghiệp, dịch vụ công và nghề tự do.
Hiện có khoảng 20% các doanh nghiệp tham gia đào tạo kép.Trung bình 95% số người học tốt nghiệp có việc làm,trong đó khoảng 68% người học tiếp tục được công ty nhận đào tạo thuê tuyển ký hợp đồng lao động. Mức đầu tư trung bình cho một người học nghề kép là 18.000 euro/năm nhưng khoảng 2/3 tổng chi phí sẽ được bù đắp từ việc tham gia của người học trong quá trình sản xuất kinh doanh.Với quy mô và hiệu quả đào tạo của mô hình như vậy nên đào tạo kép được gọi là trụ cột của hệ thống đào tạo nghề ở CHLB Đức.